Borderline; kişinin kendisini ve çevresindeki diğer insanlar hakkındaki düşünme ve hissetme şeklini etkileyen bir kişilik bozukluğudur. Günlük hayatta işlevsellik, benlik imajı kaybı, duygu ve davranışları kontrol etmede zorluk gibi sorunlara neden olan borderline kişilik bozukluğunda, terk edilme ve yalnız kalma gibi korkular yer almaktadır. Genellikle erken yetişkinlik döneminde görülür.
Borderline Kişilik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
Borderline kişilik bozukluğu insan ilişkilerini negatif yönde etkilemektedir. Yoğun yaşanılan terk edilme ve yalnız kalma korkusu yaşayan bireyler; ölçüsüz öfke, dürtüsellik ve ani ruh değişimleri ile diğer insanları tahammül etmekte zorluk çekebilirler. Borderline kişilik bozukluğunun bazı semptomları şunlardır:
- Gerçek ve hayali birbirinden ayıramama
- Olumsuz durumlardan kaçınmak için alınan aşırı önlemler
- Diğer insanlarla yaşanılan dengesiz ilişkiler örüntüsü
- Öz kimlikte ve öz imajda ani değişiklikler
- Strese bağlı ruhsal sorunlar
- Gerçeklikten kopma durumu
- Kumar bağımlılığı
- Dikkatsiz araç kullanımı
- Aşırı yemek yeme veya aşırı alışveriş yapma durumu
- Başarıyı sabote etmek
- Dürtüsel veya riskli davranışlarda bulunmak
- İntihar teşebbüsü
- Bireyin kendisine zarar vermesi
- Yoğun mutluluktan sonra aniden aşırı üzgün hissetmek
- Boşluk hissi
- Ölçüsüz öfke, alaycı olma veya sert davranma durumu
Borderline Kişilik Bozukluğunun Sebepleri Nelerdir?
Borderline kişilik bozukluğu çevresel veya genetik faktörler sonucunda görülebilir. Kalıtsal olabileceği ve aileden gelen psikolojik hastalıklarla bağlantılı olduğu düşünülen borderline kişilik bozukluğunun, bireylerin beyinlerinin belirli alanlarındaki değişiklikler sonucunda ortaya çıkabileceği yapılan bazı çalışmalar ortaya koymuştur. Kişilik bozukluğuna sahip bireylerin duygu düzenleme, dürtüsellik ve saldırganlığa ilişkin beyindeki belirli alanlardaki kimyasallar düzgün çalışmayabilir.
Borderline Kişilik Bozukluğunun Risk Faktörleri ve Komplikasyonları Nelerdir?
Kişisel gelişim üzerinde etki eden bazı olumsuz faktörler, borderline kişilik bozukluğu geliştirme riskini artırabilir. Kalıtsal yatkınlık ve stresli çocukluk dönemi olarak risk faktörleri iki ana konuya ayrılabilir. Kalıtsal yatkınlıkta, yakın akrabanızda borderline kişilik bozukluğunun olması önem taşır. Ayrıca, çocukluk döneminde yaşanılan cinsel veya fiziksel istismar, ihmalkarlık ve sorunlu aile ilişkileri de borderline kişisel bozukluğuna sebep olabilir.
Borderline kişilik bozukluğuna sahip bireyler; hayatları pek çok alanda etkilenebilir. Yakın ilişkilerde, meslek ve okul hayatında, sosyal aktiviteler ve öz imajda sorunlarla karşı karşıya kalabilir. Borderline kişilik bozukluğunun diğer komplikasyonları şunlardır:
- Mesleki ve eğitim hayatındaki başarısızlık ve istikrarsızlık
- Yasal ve ilişki sorunları (hukuki ceza, boşanma ve evlilik stresi vb.)
- Bireyin vücuduna zarar vermesi
- Dürtüsel ve riskli davranışlar (dikkatsiz araç kullanımı, kavgalar ve ani kararlar)
- İntihar düşüncesi ve girişimi
- Depresyon
- Alkol ve madde bağımlılığı
- Yeme bozuklukları
- Bipolar bozukluk
- Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)
- Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB)
- Diğer kişilik bozuklukları
Borderline Kişilik Bozuklukları Nasıl Teşhis Edilir?
Uzmanlarla yapılacak olan görüşmede, teşhis için pek çok test yapılır. Tıbbı geçmişiniz de değerlendirilir. Genellikle yetişkinler için teşhis konulmaktadır.
Borderline kişilik bozukluğunun tedavisi için psikoterapi sıklıkla uygulanmaktadır. Tedavi sürecinde, kişilik bozukluğunun sebep olduğu olumsuz faktörleri yönetmeyi ve başa çıkabilmeyi öğrenebilirsiniz. Psikoterapinin amacı size yardımcı olmaktır. Psikoterapinin borderline kişilik bozukluğuna başlıca faydaları:
- Mevcut meslek ve eğitim hayatınıza odaklanabilirsiniz.
- Duygudurumlarınızı yönetebilir, ani değişiklikler yaşamazsınız.
- Dürtüsel ve riskli davranışlarınız kontrol altına alınır.
- Yakın ilişkilerinizi pozitif yönde etkilenir.
Borderline kişilik bozuklukları sonucu ortaya çıkan diğer hastalıklar için de tedavi görmeniz gerekebilir. Doktorunuz sizin için gerekli gördüğü taktirde hastaneye yatış işlemleri de başlatabilir. Borderline kişilik bozukluğunun belirtilerini ve semptomlarını taşıyorsanız Pendik Psikolog randevuları alabilirsiniz. Ruhsal sağlığınızı ve hayat kalitenizi iyileştirmeyi ertelememeniz tavsiye edilir.
